In dit spel komen een groot aantal verschillende onderwerpen aan bod die aansluiten bij innovatiemanagement. De belangrijkste zijn hieronder uitgewerkt.

• Innovatieprocessen
• Open Innovatie
• Co-Creatie
• Crowdsourcing
• Ondernemerschap
• Financieel Innovatiemanagement
• Radicale en ‘Disruptive’ Innovatie
• Marketinginnovatie
• Business Model Innovatie
• Branding
• Ideation
• Sociale Innovatie & HRM

Innovatieprocessen

Innovatiemanagement is de kunst van het managen van innovatieprocessen. Er zijn veel verschillende beschrijvingen van welke stappen onderdeel uit zouden kunnen maken van die processen. In de literatuur vinden we o.a. de volgende mogelijkheden:

Het is duidelijk dat er geen ‘standaardproces’ voor innovatie is. Grofweg zijn de volgende drie onderdelen echter bijna altijd aanwezig:

1. Ideeëngeneratie
2. Conceptontwikkeling
3. Commercialisatie

Open Innovatie

Allerlei factoren hebben er volgens Chesbrough (2003) tot bijgedragen dat bedrijven zijn gaan zoeken naar andere manieren om hun innovatieproces meer effectief en efficiënt te maken. Bijvoorbeeld door het actief zoeken naar nieuwe technologieën en ideeën buiten de onderneming, maar ook door het samenwerken met bijvoorbeeld “concurrenten" om op die manier meerwaarde voor de klant te creëren. Denk bijvoorbeeld aan de samenwerking van Philips met Douwe Egberts die tot de ontwikkeling van de Philips Senseo heeft geleid. Een ander belangrijk aspect is het buitenshuis verder ontwikkelen of uitlicenseren van veelbelovende ideeën of technologieën die niet binnen de strategie van de organisatie passen. Ook hierbij is Philips een bekend voorbeeld, denk maar aan ASML, dat een spin-off van Philips is.

Onder Open Innovatie wordt daarom verstaan:

het combineren van interne en externe bronnen voor zowel de ontwikkeling als het op de markt brengen van nieuwe technologieën en producten. (Van de Vrande, Rochemont; 2006)

Figuur 2: Open Innovatie

Wat betekent dit nu concreet?

De verschuiving van gesloten innovatie naar een meer open manier van innoveren, betekent in de eerste plaats een stukje bewustwording bij bedrijven. Niet alle goede ideeën komen vanuit het bedrijf zelf, en niet alle goede ideeën moeten noodzakelijk binnen het eigen bedrijf verder ontwikkeld worden. Onderstaande tabel illustreert dit:

Concreet betekent dit dus dat er binnen het bedrijf een verschuiving plaats zou moeten vinden in de manier waarop er naar het eigen bedrijf en daarbuiten gekeken wordt. Het betrekken van andere partijen bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten kan immers een enorme toegevoegde waarde zijn. Hierbij valt te denken aan samenwerking met andere bedrijven in de sector, toeleveranciers, universiteiten, en natuurlijk met de eindgebruiker.

Het business model speelt hierin een cruciale rol. Immers, hoe en wanneer externe kennis aangewend wordt, is afhankelijk van het business model waarin beschreven wordt hoe waarde gecreëerd kan worden van nieuwe innovaties en welke elementen intern dan wel extern geleverd moeten worden.

Co-Creation

Co-Creatie is een breed begrip en betekent letterlijk “samen creëren". Dit laat in het midden of dit samen met eindgebruikers, klanten, leveranciers of concurrenten gebeurd. Daardoor wordt deze term ook voor al deze vormen van “co-creatie" gebruikt. Dat zien we ook terug als we gaan googlen op het begrip: link, link, link en link. Omdat het in de perceptie van de mensen een breed begrip ís, is het misschien ook wel waarheid. Toch is het niet de term zoals de wetenschapper Prahalad de term ooit bedoeld heeft. Hieronder legt hij uit waarom:

Untitled

from MGvandenBroek

00:00

13:27

normal

Untitled from MGvandenBroek on Vimeo.

In de afgelopen jaren is co-creatie vaak vergeleken met Open Innovatie, terwijl het toch twee verschillende processen zijn. Marcel Bogers legt uit waarom:

Crowdsourcing

Crowdsourcing “refers to companies seeking solutions from outside the company, for example by putting out a call for ideas, solutions or input." (Pointer, 2010). Onderstaande presentatie geeft een aantal voorbeelden van crowdsourcing weer.

1 of 36

Share

Ondernemerschap

De afgelopen twee decades is het landschap voor ondernemerschap drastisch veranderd. Belangrijke trends zijn o.a. de transitie van nationaal-georiënteerde en statische economieën richting de de globale en dynamische economie; van homogene, ervaringsgerichte and vaste arbeidsmarkt, naar een diverse, hoogopgeleide en flexibele arbeidsmarkt; van het toepassen van routinematige technologieën en massaproductie, naar complexe en kennisgedreven technologieën en producten op maat; en van bureaucratische, efficiëntie-gedreven organisaties naar organische en innovatie-gedreven organisaties. (Greiner, 2004).

De implicaties van deze trends op ondernemerschap is uitgebreid onderzocht. Een van de klassiekers daarin is het organisatiemodel dat Greiner ontwikkeld heeft, ’5 phases of growth’ in zijn artikel ‘Evolution and Revolution as Organizations Grow’ uit 1972. Dit model onderscheidt vijf fases: groei door creativiteit, groei door sturing, groei door delegatie, groei door coördinatie en groei door samenwerking.

Financieel Innovatiemanagement

Er zijn twee manieren om naar de financiering van innovatie te kijken: we kunnen er vanuit de kapitaalmarkt naar kijken en vanuit de financiele kant

Kapitaal & Investeringsmarkt

Financieel innovatiemanagement

Tijdens elk van de stappen in het innovatieproces is het mogelijk om een mogelijke toekomstige opbrengst te berekenen; ongeveer gelijk aan de Net Present Value berekening. Het volgt ongeveer de volgende formule:

Potentieel marktaandeel * Potentiële marktwaarde *Q1 * Q2 * Q3 * Qn * Kosten

Bijvoorbeeld, als u momenteel een project in de idee-fase heeft en die mogelijk een succes wordt in een nichemarkt (bijvoorbeeld een afname van 5000 verkopen gedurende de levensduur) en een marktwaarde van €10000, maar slechts een kans van 50% om door de ontwikkelingsfase te komen, een kans van 10% om door de veiligheidseisen te komen en een kans van 30% om door de consumenten te worden geaccepteerd, dan zal uw NPV voor dit product 5000 * 10000 * 0,5 * 0,1 * 0,3 = €750.000 zijn. Als de kosten lager zijn dan dit bedrag, dan is het dus verstandig om in dit project te blijven investeren.

Radicale and Disruptieve Innovatie

Radicale en disruptieve innovaties zijn nieuwe producnten of diensten die op nieuwe markten actief worden (en regelmatig zelfs nieuwe markten creëren). Het volgende plaatje laat een voorbeeld zien van innovatiestrategieën.

Er is veel discussie over het verschil tussen de twee, maar ze verwijzen beiden naar een strategie die uitgaat van diversificatie. Het volgende plaatje laat een overzicht van (mogelijke) radicale innovaties en wordt jaarlijkse bijgewerkt door Gartner.

Marketing Innovatie

Innovatie gaat niet alleen over technische innovatie, maar vindt voor een groot deel ook plaats binnen de marketing-afdeling. Een idee is immers pas een innovatie wanneer het product succesvol op de markt is gezet. Hoe heeft de marketing zich ontwikkeld de afgelopen jaren?

En, zoals Philip Kotler in het volgende figuur toelicht:

Business Model Innovatie

Om te begrijpen wat Business Model Innovatie is, is het van belang om eerst Business Modeling te begrijpen.

Om een lang verhaal kort te maken: Business Model Innovatie is over het duurzaam ontwikkelen van een strategisch model voor de organisatie. Het gaat dus over strategische innovatie. Henry Chesbrough heeft daarover in 2010 een artikel gepubliceerd:

“There was a time, not so long ago, when ‘‘innovation’’ meant that companies needed to invest in extensive internal research laboratories, hire the most brilliant people they could find, and then wait patiently for novel products to emerge. Not anymore. The costs of creating, developing, and then shipping these novel products have risen tremendously (think of the cost of developing a new drug, or building a new semiconductor fabrication facility, or launching a new product into a crowded distribution channel). Worse, shortening product lives mean that even great technologies no longer can be relied upon to earn a satisfactory profit before they become commoditized. Today, innovation must include business models, rather than just technology and R&D."

Source: Chesbrough (2007): Business Model Innovation: it’s not just about technology anymore

Branding

Branding is een relatief oud begrip en wordt in veel verschillende contexten toegepast. Vaak wordt verwezen naar de P van promotie als onderdeel van de 4 P’s van marketing. Voor veel organisaties is het echter veel meer een strategisch onderwerp. De American Marketing Associations definieert een brand als “a name, term, sign, symbol or design, or a combination of them intended to identify the goods and services of one seller or group of sellers and to differentiate them from those of other sellers."

Ideation

Ideation – of ideeëngeneratie – is onderdeel van de eerste stap van de innovatiecyclus. Het is heeft te maken met in inbrengen van ideeën en kansen in uw innovatietrechter om ze vervolgens te vertalen in mogelijke ontwikkelingen. Ideation kan in vele vormen plaatsvinden.

• Brainstorming
• Mindmapping
• TRIZ
• Brainwriting
• Six Thinking Hats
• Onderzoek
• Imagination

Social Innovatie

Het is erg lastig om de exacte betekenis van Sociale Innovatie te benoemen. Bijvoorbeeld, de Stanford Social Innovation Journal, een van de voornaamste wetenschappelijke magazines op dit gebied, verwijst naar Sociale Innovatie als “sociale ondernemingen" en “sociaal ondernemerschap", met als definitie:

Specifically, we define social innovations as new ideas (products, services and models) that simultaneously meet social needs (more effectively than alternatives) and create new social relationships or collaborations. In other words they are innovations that are not only good for society but also enhance society’s capacity to act.

Dat is echter slechts één kant van de medaille. Sinds enkele jaren – en vooral in Nederland – heeft is een andere betekenis gekregen. De American Economic Review heeft dat goed samengevat:

As it is used now in public and scientific debates, it is about developing innovative solutions and new forms of organisation and interactions to tackle social issues.

Het gaat dus niet alleen om de doelen, maar ook om de mensen en middelen. De volgende infographic geeft een prachtig overzicht van alle aspecten die komen kijken bij Sociale Innovatie.